Manifesto «Às Mulleres de Porto», escrito e distribuído polo Dr. Augusta Rodrigues, en 1921

Manifesto «Às Mulleres de Porto», escrito e distribuído polo Dr. Augusta Rodríguez, en 1921

Ás Mulleres de Porto

A República traizounos. Nós, que o pedimos, crentes na igualdade e no respecto que nos traería; crentes na disolución das debilidades legais das mulleres ante os homes; crentes en mellorar a vida das nosas compañeiras que traballan nos campos e nas fábricas, por bagatelas coas que esperan manter a súa prole, moitas veces ampla e coa boca aberta; crentes en apoiar a educación, que tanto necesitan o noso pobo, as nosas mulleres, os nosos fillos! E con todo, pouco ou ningún destes desexos se cumpriu desde que a República se instaurara no Centro e Sur do que era un país unido tan recentemente. Onde están as escolas de mulleres, analfabetas de nacemento? Onde están as garderías para nenos das nais que pasan todo o día nas fábricas? Onde está o dereito ao voto, á intervención directa nas políticas do noso país? Cremos, no noso candor, que a Monarquía foi a causa do atraso que imperou en Portugal. Pero velaí que se instaurou a República e, como vimos tanto cambio, pouco pasou en relación ás mulleres e aos nenos.

Sabedes, señoras, o que din por esas terras? “Unha muller que sabe latín e unha mula que reliña raramente acaban ben”. Quizais afirmarán que é un refrán con tradición. E a iso, eu respondo: Nunha sociedade cambiada, máis ilustrada, máis educada, non debería caer xa no esquecemento tal refrán? Non obstante, segue vivo e en bo uso, reflectindo os defectos que persisten, independentemente do cambio de réxime.

Por iso vos digo: a República traizounos. E, cando somos traizoadas, non é o noso deber moral reflexionar sobre as nosas crenzas, as nosas conviccións, as nosas ideas? Considerar o que fallou, coñecer a falacia das certezas, descubrir onde se axudou inconscientemente a tiranía?

A culpa nunca foi da Monarquía, senón dos que se deleitaban co poder nela. Identifiquemos os individuos, as malas herbas, e tratámolos como o faríamos nos nosos xardíns. Centramos os nosos esforzos para que as almas boas non sexan unha excepción, senón lexión. Non descartes o noso bo Northern Court por incredulidade na súa capacidade para albergar o que por dereito pertence ás mulleres. Mira o exemplo da Súa Maxestade a Raíña María III, as escolas que fundou, as artes que apoiou, as industrias que padriño! Mira as mulleres que se levantaron en espazos ata entón marcadamente masculinos: as empresarias do Douro, ás que tanto debemos o cultivo de Saccharomyces monarchica, as artistas e musicólogas, alimento para a nosa alma, as soldadas e mestres, alicerces inigualables nesta guerra que nos castiga a nós, as médicas e enfermeiras, traballadoras que dedícanse todo o que teñen á Saúde… Non son, non somos, activistas polos valores e ideais que pensabamos poder conseguir só a través da República? E non vemos agora abrir o camiño que queriamos, non entre a sociedade Republicana que nos está a derrubar, incapaz de recoñecer a nosa independencia, senón entre a sociedade Monárquica, que hai uns anos tan equivocadamente desprezabamos?

Reflexionade, señoras, e considerade o camiño que xa cruzamos, o camiño que aínda cruzaremos. A República traizounos, no mesmo momento en que a Monarquía apiounos.

Dr. Augusta Rodrigues

Cirurxián, Hospital Real de Santo António