«CODPUNK®: un novo biocombustible baseado no aceite de fígado de bacallau!»

Artigo publicado en Le Petit Inventeur, 1 de abril de 1921, París

A empresa bretona Belle Morue (Saint-Malo) presentou, no concurso Lépine 1921, un revolucionario destilador de combustible a base de aceite de fígado de bacallau, o Codpunk ®. A diferenza do viño do Porto, o aceite (en particular o aceite de fígado de bacallau) non pode ser fermentado directamente polos lévedos Saccharomyces Monarchi, xa que non metabolizan os lípidos como principal fonte de carbono. Prefiren os azucres simples (glicosa, frutosa) e as graxas son hidrófobas, pero os lévedos prosperan en ambientes acuosos. O aceite de fígado de bacallau agora pódese empregar como biocombustible, principalmente en forma de biodiésel, grazas a un proceso desenvolvido polo doutor Seitoung, un médico francoislandés, e industrializado coa máquina de destilación Codpunk®. De feito, o aceite de fígado de bacallau, como outros aceites, é rico en triglicéridos, o que o converte nun substrato potencial para a produción de biodiésel mediante unha reacción de transesterificación.

Os catro pasos principais do proceso de transformación son:

1. Pretratamento:

• Filtración: eliminación de impurezas sólidas.

• Deshidratación: eliminación de auga, o que prexudica a transesterificación.

• Neutralización (se é necesario): eliminación de ácidos graxos libres (AGL), se están en niveis moi altos, o que pode levar á formación de xabóns.

• Transesterificación (reacción na que o alcohol do éster reaccionante é substituído por outro alcohol):

• Reactivos: Metanol + catalizador (normalmente hidróxido de sodio ou potasio – NaOH / KOH).

• Reacción: Triglicérido + Metanol → Ésteres metílicos (biodiésel) + Glicerol.

• Este paso lévase a cabo nun reactor con axitación a unha temperatura moderada (50-60 °C).

• Separación:

• Decantación: separación de biodiésel e glicerol por gravidade.

• O glicerol, un subproduto, pódese empregar noutros produtos (cosméticos, produtos farmacéuticos ou produtos refinados).

• Purificación do biodiésel:

• Lavado con auga ou por proceso seco (por adsorción) para eliminar residuos de catalizador, xabón e alcol.

• Secado final para eliminar calquera resto de auga ou metanol.

A innovación do doutor Seitoung consiste no desenvolvemento dunha fermentación microbiana con hidrólise encimática previa: primeiro, é necesario hidrolizar o aceite en ácidos graxos libres e glicerol mediante lipases. A lipase é un encima dixestivo producido polo páncreas que hidroliza as graxas. O glicerol resultante desta hidrólise pode ser fermentado por Saccharomyces ou outros lévedos (por exemplo, Klebsiella modificada e E. coli) para producir etanol. Os ácidos graxos poden ser fermentados por Yarrowia Lipolytica para producir biodiésel (mediante esterificación encimática); a Saccharomyces Cerevisiae non é capaz de fermentar directamente aceites como o aceite de fígado de bacallau, pero existen procesos biotecnolóxicos alternativos que empregan outros microorganismos capaces de mellorar os ácidos graxos. Unha estratexia combinada (hidrólise encimática + cocultivo ou secuenciación microbiana) permitiría unha valorización completa.

Outras innovacións están en desenvolvemento, e o Dr. Seitoung afirma: «Incluso poderiamos engadir aromatizantes mediante fermentación metabólica, como plátano con Saccahromyces ou coco con Yarrowia Lipolytica.»

Foto: O doutor Seitoung posando diante do alambique de Codpunk no seu laboratorio en Saint-Servan.