O Silenciado

Testemuño da vida no exilio dun membro degradado da Monarquía do Norte en 1921.

— É un deses.

A voz tintada de tabaco corroe o aire en canto o escoita. Rouca. Profunda. Inclinouse sobre o moribundo mentres a muller limpa as mans no seu mandil e observao. Os ollos sobre o bordo metálico das lentes.

— Estás seguro? — pregunta, desconfiado. Non deixa de envolver as mans pola tea esvaída coma un tic nervioso. Como se tivese medo de que se os soltaba querería tocarlle. Un animal sinxelo nun zoolóxico.

Apoiado no alicerce, os ollos fixos nas vías, nas fascinantes rodas dos trens que pasaban. Mesmo cando o chirrido estridente e asfixiante do seu paso lle fai querer apartar a vista, cun esforzo herculino non o fai. Xa que perdeu a voz, tampouco quere perder a vista.

E aínda así a parella segue diante del, estragando o seu punto fixo, intentando desviar a súa atención. Atónitos coma se estivesen diante dun animal salvaxe.

— Terá fame?

Fame? O pensamento faino estremecer. Quere soltar unha gargallada no aire, pero os fíos que o cosen néganllo. Ten fame. Hai días que non come. Os beizos selados impedironlle comer durante moito tempo. Fainos, ensuciados, embriagados con auga ata que as súas feridas o desgarran de dor.

— E como o alimentaches, Maria? — O home endereitase. Raña o groso bigote, divertido. Agarda a que remate a súa tarefa de enxugar as mans gastadas polo café no mandil. — Entón? Non me respondes? Tamén tes a boca cosida coma a súa?

Maria detén o xesto esquecido e expulsa o aire en rexeitamento:

— Cala, José António. Só fala tonterías. — Unha mueca cruza o seu rostro. — Estes pobres só se meten en problemas, non si?

— Todos caerán en desgraza. Ademais, intentan escapar aquí. Se estivesen calados no Norte…

María inclinase sobre a barriga e, coas mans nas cadeiras, indicalle:

— Se tes fame, móvete.

Non se move. A súa mirada segue sendo pesada, inerte. Pousado nas pistas diante de ti. Coimbra, di o cartel. Pensaba que estaría a salvo, pero nada o salvaría despois de ser condenado ao desterro, non?

— Estou farto disto. — Zé António acende un cigarro. — Este monstruo non pode quedar aquí diante do café. Asustará a todos os pasaxeiros!

— Pero que lle fixeron… — Maria move coa cabeza, consternada. No fondo, sente pena polo home. Unha cousa é querer facer política, pero outra é acabar así, cos beizos selados en liñas grosas e visibles. As laceracións están tan infectadas que desde a distancia pode sentir un cheiro moi forte a pus. — Que traballo tan mal feito. — Entón volve atrás, decidida. — Entra e tráeme o coitelo máis pequeno.

— Es tola, muller. Se te pillan… — Zé António dá un paso atrás. — Mira, aínda che pecharán a boca. Só por traizón. Pero quizais me fagan un favor.

— Ahhh! — berra María, e entra no café, os cadros balanceándose con desdén. Está baleiro. Aínda son as sete da mañá e o único pasaxeiro é o monárquico con roupas farrapadas sentado no frío cemento da estación.

O home volve ás pistas. Mira para outro lado do desgraciado sentado no chan, mirando torpemente o horizonte. Xa non pode mirar a cara da dor. A boca fétida da atrocidade sen límites.

— Vostedes só se meten en problemas, non? Non sabes estar calado? — Bota unha bocanada no cigarro. — Estamos moi ben e queres volver ao mesmo? Ao mesmo estado de opresión? Mira, sempre oín que Deus axuda aos que cambian. Ademais — bota outra bocanada —, ti chegas aquí, de aí arriba, fuxindo do teu destino…

— Deixa de soñar despierto e axúdame aquí. — A muller volve, pero non é un coitelo pequeno que a desgraciada a ve limpando no seu mandil sucio: é o coitelo do pan. A serra está desgastada polo tempo. Enorme.

Zé António dá a volta, irritado. Lanza o cigarro ao chan e apaga. Despois, a grandes zancadas, entra no café sen sequera mirar atrás.

— De ningún xeito, Maria. Coses o teu destino con estes fíos cos que hoxe xa teño cortado moito pan.

Nese momento, un son estridente aparece na plataforma, enmascarado polo asubío do seguinte tren que se achega.