Unha Proposta de Matrimonio Inusual

Carta do 18 de marzo de 1921, atopada no fondo persoal do expresidente da República José Mendes Cabeçadas, tras o seu falecemento en 1965.

Capitán José Mendes Cabeçadas,

Escríbovos co segredo que esixe a nosa condición de membros da masonería, coas obrigas e deberes derivados da Loxia Pureza cara á República Portuguesa.

Hai dous días saín das trincheiras para unha pequena licenza en Lisboa coa miña familia. Para acurtar o percorrido, tiven a ousadía de atravesar, coa maior discreción que puiden, territorio baixo control monárquico. Ao pasar por unha aldea, cuxo nome nunca souben, fun testemuña dunha escena que creo que é o meu deber compartir contigo. Varias persoas charlaban alegremente na rúa, diante de dúas casas, no que parecía ser un encontro casual entre dúas familias. Unha moza de rara beleza parecía acaparar toda a atención. Curioso, escondeime entre a vexetación e observei máis de preto. Entón escoitei os cascos dun cabalo, que pronto dorou a esquina. Un cabaleiro gracioso achegouse á nova. Despois dunha rápida ollada, na que comprobou que estaba asegurada a presenza de toda a súa familia e a da gentil doncela, desmontou do seu cabalo, axeonllouse e amosou un anel dentro dunha pequena caixa. «Hurrahs» e ánimos escoitáronse de ambos os dous lados, celebrando o “Si” da fermosa rapaza.

Un escenario perfectamente idílico e encantador, se non tivo lugar entre os muros do cemiterio e todos as partes non estivesen mortas (incluído o corcel). Seino que eran dúas familias, porque as casas das que vos falei arriba non eran máis que tumbas. Os mortos vestían as cores da monarquía, polo que o seu levantamento da tumba seguramente debeu ser o resultado dalgún experimento execrable de científicos da Monarquía do Norte.

Antes de volver ás trincheiras, deixo para a súa consideración o informe deste sombrío e macabro descubrimento, co fin de facelo chegar ás autoridades competentes, sen causar alarma innecesaria. Sinto poñer sobre os teus ombreiros a carga desta horrible noticia. Creo que, despois de ler estas liñas, séntese tan perturbado como eu xa que me afastaba o máis rápido posible daquel escenario de pesadelo. Que será dos soldados republicanos se os mortos se levantan para tomar as armas contra o Sur?

Atentamente,

Tenente Emanuel Gorjão